Zespół PewnyPrawnik.pl
Jedną z najczęściej zawieranych umów jest umowa kupna-sprzedaży. Umowę taką zawieramy niemalże codziennie po kilka razy, kupując chociażby bułki w osiedlowym sklepie. Wówczas w ogóle się nie zdajemy sobie z tego sprawy. Jednakże gdy kupujemy buty lub telewizor zaczynamy się zastanawiać „co mogę zrobić gdy się zepsują?”. Składając reklamację trzeba znać różnicę pomiędzy rękojmią a gwarancją, gdyż często obie te instytucje są ze sobą utożsamiane.
Wady fizyczne i wady prawne – gwarancja czy rękojmia?
Kupujący ma wystąpić z roszczeniem z tytułu rękojmi gdy rzecz ma wady:
- fizyczne - niezgodność towaru z umową np.: samochód bez silnika,
- prawne – rzecz jest własnością osoby trzeciej lub rzecz jest obciążona prawami tej osoby np.: zakupione mieszkanie obciążone jest służebnością
Gwarancja obejmuje tylko wady fizyczne.
Kto odpowiada za wady?
W przypadku rękojmi odpowiedzialność ponosi sprzedawca i nie może on uchylić się od niej, chyba że przepisy wyłączają jego odpowiedzialność. Odpowiedzialność istnieje niezależnie od wiedzy, ani od winy.
Roszczeń z tytułu gwarancji dochodzić należy od podmiotu wystawiającego i wskazanego w gwarancji - dokumencie gwarancyjnym. Jest nim: producent, importer, dystrybutor lub sprzedawca.
Rękojmia z mocy ustawy, gwarancja z na podstawie umowy
Rękojmia jest zagwarantowana ustawowo - przepisami kodeksu cywilnego, obowiązuje z mocy prawa, jest obowiązkowa. Oznacza to, że kupującemu – konsumentowi przysługuje prawo zareklamowania butów niezależnie od tego czy sprzedawca wyraża na to chęć. Sprzedawca obowiązany jest do przyjęcia reklamacji za wady, które istniały w chwili wydania rzeczy jak i powstałe później z przyczyny tkwiącej w rzeczy.
Gwarancja zaś nie jest obowiązkowa, a wynika z „dobrej woli” gwaranta. Od niego zależy czy wyda kartę gwarancyjną, na podstawie której można reklamować towar. Jej źródłem jest umowa i ustalenia między stronami. Gwarant dobrowolnie bierze na siebie odpowiedzialność, ale tylko za wady rzeczy powstałe z przyczyn tkwiących w sprzedanym towarze.
Do kiedy można składać reklamację?
W myśl art. 568 k.c. odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi trwa 2 lata od wydania rzeczy, w przypadku nieruchomości – 5 lat, zaś jeżeli sprzedawany towar był używany - 1 rok(ale tylko gdy konsument będzie o tym poinformowany).
Okres na jaki udzielono gwarancji zależy od samego gwaranta, zatem jest dowolny. Jeżeli jednak gwarant nie wskazał terminu gwarancji wówczas wynosi on 2 lata od dnia wydania rzeczy.
Uprawnienia kupującego
W przypadku rękojmi konsument ma prawo żądać:
- wymiany towaru na nowy,
- naprawy towaru,
- obniżenia ceny,
- odstąpienia od umowy – gdy wada jest istotna
Jeżeli sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz na nową albo usunie wadę wówczas prawo kupującego co do obniżenia ceny albo odstąpieniu od umowy zostaje ograniczone. Ograniczenie to nie ma zastosowania gdy rzecz była już wymieniona lub naprawiona przez sprzedawcę albo sprzedawca nie dokonał wymiany rzeczy na nową lub nie usunął wad.
W przypadku gwarancji kupujący może dochodzić roszczeń określonych przez gwaranta i wskazanych w karcie gwarancyjnej. Zgodnie z art. 577 §2 k.c. jeżeli gwarancji udzielono co do jakości rzeczy, w razie wątpliwości uznaje się, iż gwarant zobowiązany jest usunąć wady lub wymienić rzecz na nową.
Skorzystałem z rękojmi – czy mogę również skorzystać z gwarancji?
Podkreślenia wymaga fakt, iż zgodnie z art.579 k.c. skorzystanie z rękojmi nie powoduje utraty wykonywania uprawnień z tytułu gwarancji (i na odwrót). Zgodnie z §3 w przypadku wykonywania przez kupującego uprawnień z gwarancji bieg terminu do wykonania uprawnień z tytułu rękojmi ulega zawieszeniu z dniem zawiadomienia sprzedawcy o wadzie. Termin ten biegnie dalej od dnia odmowy przez gwaranta wykonania obowiązków wynikających z gwarancji albo bezskutecznego upływu czasu na ich wykonanie.
