Zespół PewnyPrawnik.pl
Zachowek przysługuje zstępnym (zstępny – każdy kolejny potomek tej samej osoby tj. dzieci, wnuki, prawnuki etc.), rodzicom i małżonkowi spadkodawcy. To jest krąg osób uprawnionych do zachowku wedle Kodeksu Cywilnego. Inne osoby nie mają prawa do zachowku. Jeżeli zatem został spisany testament i w jego treści powołano określoną osobę do spadku, to w.w. osoby mogą domagać się wypłaty na ich rzecz zachowku. Zachowek zatem w pewnym sensie pełni formę rekompensaty w przypadku, gdy zostaniemy pominięci przez spadkodawcę.
Klasycznym przykładem jest sytuacja, gdy rodzic pozostawia w testamencie cały swój majątek tylko jednemu ze swoich dzieci. Wówczas pozostali mogą domagać się od spadkobiercy (dziecka, które zostało ’’obdarowane’’, swojego brata lub siostry) zapłaty zachowku. Jeżeli zobowiązany nie chce wypłacić zachowku dobrowolnie, konieczne będzie wystąpienie na drogę postępowania sądowego z pozwem o zapłatę.
Jak długo można żądać zachowku od spadkobiercy testamentowego?
Okres, przez który można domagać się zapłaty zachowku ma kluczowe znaczenie dla uprawnionego do zachowku, jak i dla osoby, która jest zobowiązana do jego zapłaty. Należy wskazać, że roszczenie o zapłatę zachowku ulega przedawnieniu. Jeżeli zatem spóźnimy się z naszym żądaniem o wypłatę zachowku, możemy narazić się na zarzut przedawnienia i sprawę przegrać.
Osoba uprawniona do zachowku sama powinna zgłosić się po jego zapłatę do zobowiązanego. Nie należy liczyć, że to zobowiązany zgłosi się do osoby uprawionej. Nie ma takiego obowiązku.
Należy mieć również na uwadze, że zachowek przysługuje nie tylko gdy jest testament, ale również, przy dziedziczeniu ustawowym, np. w sytuacji, gdy wcześniej spadkobierca przekazał wszystko umową darowizny jednej osobie.
Terminy przedawnienia zachowku
Zgodnie z art. 1007 Kodeksu Cywilnego roszczenia uprawnionego z tytułu zachowku oraz roszczenia spadkobierców o zmniejszenie zapisów zwykłych i poleceń przedawniają się z upływem lat pięciu od ogłoszenia testamentu.
Roszczenie przeciwko osobie obowiązanej do uzupełnienia zachowku z tytułu otrzymanych od spadkodawcy zapisu windykacyjnego lub darowizny przedawnia się z upływem lat pięciu od otwarcia spadku.
Zmiana prawa w 2011 roku
W przypadku zachowku należy zwrócić uwagę na to, że wejście 5-letnich terminów przedawnienia miało miejsce dopiero w 2011 roku. Przed tym czasem obowiązywały terminy przedawnienia wynoszące 3 lata.
Zgodnie z prawem zachowku mogą domagać się wszystkie osoby uprawnione zgodnie z Kodeksem Cywilnym. O prawie do otrzymania zachowku musi pamiętać uprawniona do niego osoba - nie informuje o nim sąd, a osoba zobowiązana do zapłaty nie poniesie konsekwencji, gdy nie przekaże uprawnionemu informacji na ten temat.
