Zespół PewnyPrawnik.pl
Wyrok łączny kojarzony jest przede wszystkim z prawem karnym. Sąd w wyroku łącznym orzeka o karze łącznej. Jest to nie tyko prawo, a obowiązek sądu. Kara łączna jest swoistym instrumentem prawa karnego, który sąd ma obowiązek wykorzystać wydając wyrok łączny.
Zgodnie z art. 85 kodeksu karnego (dalej: k.k.) sąd orzeka karę łączną w stosunku do sprawcy, który popełnił dwa lub więcej przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju, bądź inne podlegające łączeniu. Innymi słowy – orzeczenie wobec sprawcy przestępstwa kary łącznej to nic innego jak połączenie w jednym wyroku kar, które zostały już wcześniej orzeczone i które mogą być ze sobą połączone. Sprawca wówczas odbywa jedną karę za wszystkie popełnione przestępstwa, a nie osobno za każde przestępstwo. Jest to zapobieżenie sytuacji, w której sprawca wykonywałby wszystkie kary po kolei.
W jakim wymiarze orzekana jest kara łączna?
Wymiar w jakim należy orzekać karę łączną jest wprost wskazany w art. 86 § 1 k.k. Zgodnie z jego dyspozycją sąd wymierza karę łączną w granicach:
- od najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy, jednakże kara ta nie może przekroczyć:
- 810 stawek dziennych grzywny,
- 2 lat ograniczenia wolności albo
- 20 lat pozbawienia wolności.
Tytułem przykładu można wskazać sytuację kiedy dana osoba popełniła kilka przestępstw i na mocy odrębnych wyroków została skazana na kary pozbawienia wolności w wymiarze: 2 lat (1 przestępstwo), 3 lat i 6 miesięcy (2 przestępstwo) oraz 5 lat pozbawienia wolności (3 przestepstwo)- Sąd orzeka karę łączną w wymiarze od 5 lat pozbawienia wolności (tj. najwyższa z kar) do 10 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności (tj. suma lat wszystkich kar).
Karę łączną można orzec w nawet w wymiarze 25 lat pozbawienia wolności albo kary dożywotniego pozbawienia wolności.
Bowiem zgodnie z art. 86 § 1a k.k. sąd może orzec karę łączną 25 lat pozbawienia wolności, jeśli wobec sprawcy orzeczono kary pozbawienia wolności podlegające łączeniu, których suma wynosi 25 lat albo więcej, a chociażby jedna z tych kar wynosi co najmniej 10 lat.
Dodatkowo w myśl art. 88 k.k. sąd orzeka karę łączną 25 lat pozbawienia wolności albo karę dożywotniego pozbawienia wolności, jeśli któraś z tych kar jest jedną z najsurowszych kar wymierzonych za zbiegające się przestępstwa.
W art. 88k.k. wskazano również, że jako karę łączną sąd może orzec karę dożywotniego pozbawienia wolności również wtedy, gdy doszło do zbiegu dwóch bądź więcej kar 25 lat pozbawienia wolności.
Kara łączna grzywny.
Zgodnie z treścią art. 86 § 2 k.k – sąd orzekając karę łączną grzywny dokonuje na nowo ustalenia wysokości stawki dziennej, poprzez wskazanie liczby stawek oraz wysokości jednej stawki, która jednak nie może być wyższa od najwyższej stawki grzywny wcześniej ustalonej (tzn. najwyższej grzywny spośród podlegających łączeniu). Ponadto, jeśli choćby jedna spośród grzywien została wymierzona kwotowo, wówczas kara łączna musi zostać wymierzona również kwotowo (art.86 § 2a k.k.).
Jeżeli wśród orzeczonych kar grzywny, wysokość choćby jednej z tych kar jest wyższa od górnej granicy wskazanej w art. 33 k.k., zgodnie dyspozycją art. 86 §2b sąd wymierza karę łączną grzywny w granicach:
- od najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy, jednakże nie może przekroczyć:
- 4500 stawek dziennych grzywny lub
- najwyższej z kar grzywny, jeżeli przekracza ona 4500 stawek dziennych.
Kara łączna ograniczenia wolności.
W przypadku kary łącznej ograniczenia wolności, sąd powtórnie wymierza obowiązki lub wymiar potrącenia, wskazane w art. 34 § 1a. Możliwe jest również nałożenie środka karnego w postaci świadczenia pieniężnego, jak również nałożenie obowiązków takich jakie stosuje się w czasie warunkowego zawieszenia wykonania kary (art.86 § 3k.k.).
Funkcje kary łącznej.
W odniesieniu do sprawcy kara łączna ma pełnić przede wszystkim rolę środka zapobiegawczego i wychowawczego. Również głównym zamierzeniem orzekania takiej kary jest wpływanie na świadomość prawną zarówno samego sprawcy jak i społeczeństwa.
Który sąd jest właściwy do orzekania kary łącznej?
Jeżeli zachodzą okoliczności warunkujące orzeczenie wobec osoby prawomocnie skazanej kary łącznej lub wobec której orzeczono karę łączną wyrokami różnych sądów, właściwym sądem do wydania wyroku łącznego będzie ten, który wydał ostatni wyrok skazujący lub łączny w pierwszej instancji, orzekający kary podlegające łączeniu.
Ponadto, co ważne, jeżeli zajdzie konieczność zakłady karne, w których skazany był osadzony, zobowiązane są na zarządzenie sądu do sporządzenia i przesłania opinii, w której zawarte są dokładne informacje dotyczące zachowania skazanego podczas odbywania kary oraz dane o wykonaniu kar orzeczonych za poszczególne wyroki.. Dodatkowo wskazują informacje dotyczące sytuacji rodzinnej, majątkowej oraz stanu zdrowia skazanego.
Kto wszczyna postępowanie o wydanie wyroku łącznego?
Wyrok łączny wydawany jest z urzędu, a także na wniosek zarówno skazanego, jak i prokuratora. Podstawą wydania wyroku łącznego jest zaistnienie przesłanek warunkujących jego wydanie. Wówczas sąd obowiązkowo musi wydać taki wyrok, nawet jeśli postępowanie o wydanie wyroku łącznego było zainicjowane wnioskiem skazanego, który następnie został cofnięty.
Zasady łączenia kar pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania kary.
Jeżeli sprawca popełnił przestępstwa, za które następnie został skazany na karę pozbawienia wolności:
- z warunkowym zawieszeniem (za jedno z tych przestępstw) oraz
- bez warunkowego zawieszenia (za drugie z tych przestępstw)
sąd zgodnie z art. 89 § 1 k.k. uprawniony jest do zawieszenia wykonania kary łącznej w wymiarze nieprzekraczającym roku. Jednakże jest to dopuszczalne tylko wtedy, gdy ta osoba nie była skazana na karę pozbawienia wolności w chwili popełniania tych poszczególnych przestępstw (wskazanych w pkt 1 i 2 wyżej) oraz jeżeli w ocenie sądu będzie to wystarczający środek dla zapobiegnięcia ponownemu popełnieniu przestępstwa przez te osobę.
Natomiast w myśl 89 § 1a k.k. sąd może w wyroku łącznym orzec karę łączną pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia w sytuacji, gdy sprawca został skazany za każde z przestępstw będących ze sobą w zbiegu na kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem ich wykonania.
W przypadku orzeczenia kary łącznej pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania, zgodnie z dyspozycją § 1b art. 89 k.k., należy uznać że miesiąc kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania równy jest 15 dniom kary pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania.
