Decyzja o rozstaniu niesie dla par wiele konsekwencji i z pewnością nie należy do łatwych. Szczególnego wymiaru nabiera w przypadku małżeństw, które decydują się na rozwód. Prawnego uregulowania wymaga wówczas szereg kwestii, zwłaszcza, jeżeli małżonkowie posiadają wspólne małoletnie dzieci. Rozwiązanie kluczowych problemów ujęte zostaje w wyroku rozwodowym. Zanim jednak do tego dojdzie, trzeba przebrnąć przez postępowanie sądowe – w aktualnym stanie prawnym nie ma innej możliwości uzyskania rozwodu, jak tylko orzeczeniem sądu. To, na ile sprawa będzie skomplikowana, zależy przede wszystkim od relacji między małżonkami oraz okoliczności ich rozstania – im mniejszy konflikt, tym łatwiej o porozumienie w kluczowych kwestiach.
Kiedy można wystąpić o rozwód?
Każdy z małżonków może żądać rozwodu, kiedy w małżeństwie nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia – trwałe ustanie więzi psychicznych, fizycznych i gospodarczych między małżonkami. W takiej sytuacji każdy z małżonków ma prawo wystąpić z powództwem o rozwód, przy czym powództwo wzajemne jest niedopuszczalne. Strona pozwana w sprawie o rozwód może jednak również żądać rozwodu albo separacji.
Rozwód nie jest dopuszczalny mimo wystąpienia przesłanek zupełności i trwałości rozkładu pożycia, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. W praktyce sytuacje tego rodzaju występują jednak bardzo rzadko. Wskazać ponadto trzeba, że rozwód nie jest też dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
Formalności związane z wystąpieniem o rozwód.
Żądanie rozwodu przybiera formę pozwu rozwodowego – pisma procesowego inicjującego postępowanie. Pozew rozwodowy powinien zawierać:
- oznaczenie sądu, do którego jest skierowany (właściwy sąd okręgowy);
- imię i nazwisko oraz numer pesel stron – małżonek występujący z pozwem jest powodem, drugi z małżonków to pozwany;
- oznaczenie rodzaju pisma – pozew o rozwód;
- określenie żądania - sprecyzowanie czego powód domaga się od sądu. W przypadku pozwu rozwodowego należy wnosić o orzeczenie o rozwiązania małżeństwa stron przez rozwód dookreślając, oczekiwaną decyzję co do winy stron. Pozew rozwodowy powinien ponadto zawierać żądania dotyczące postulowanego przez powoda rozstrzygnięcia o władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi, kontaktów, czy ustalenia w jakiej wysokości każdy z małżonków jest zobowiązany do ponoszenia ich kosztów utrzymania i wychowania.
- uzasadnienie – rzeczowe przedstawienie okoliczności dotyczących rozkładu pożycia, jak również okoliczności dotyczących dzieci stron i ich sytuacji; przedstawienie argumentacji uzasadniającej żądania powoda.
- wskazanie dowodów na poparcie przytoczonych okoliczności – np. zeznania świadków; dokumenty; opinia Opiniodawczego Zespołu Sądowych Specjalistów.
- podpis strony;
- załączniki – odpis skrócony aktu małżeństwa; odpisy skrócone aktów urodzenia wspólnych małoletnich dzieci stron; dołączane do pozwu dokumenty np. zaświadczenie o dochodach.
Wystąpienie z powództwem rozwodowym wymaga uiszczenia opłaty stałej w kwocie 600 zł na rachunek lub w kasie sądu, przed którym wytaczamy powództwo. Pozew rozwodowy należy sporządzić w trzech egzemplarzach – jeden dla powoda, dwa do złożenia w sądzie – jeden dla pozwanego, drugi do akt sądowych. Jeżeli boisz się że formalności Cie przerosną, warto skorzystać z z pomocy profesjonalnego pełnomocnika jakim jest adwokat wrocław rozwód Który pomoże przebrnąć przez sądowe procedury, dzięki czemu unikniesz dodatkowych konsekwencji finansowych związanych z rozwodem.
Sąd właściwy w sprawie rozwodowej
Właściwymi do rozpoznawania spraw o rozwód są sądy okręgowe. Pamiętać przy tym trzeba, że powództwo ze stosunku małżeństwa wytacza się wyłącznie przed sąd, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu. Z braku takiej podstawy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli i tej podstawy nie ma – sąd miejsca zamieszkania powoda.
Postępowanie przed sądem
Z uwagi na specyfikę spraw rozwodowych, dotyczących wrażliwej materii życia rodzinnego, posiedzenia sądowe odbywają się przy drzwiach zamkniętych – bez udziału publiczności, na salę mają wstęp co do zasady tylko strony i ich pełnomocnicy), chyba że obie strony żądają publicznego rozpoznania sprawy, a sąd uzna, że jawność nie zagraża moralności. W zakresie postępowania dowodowego, w każdej sprawie o rozwód sąd zarządza przeprowadzenie dowodu z przesłuchania stron. Może się zdarzyć - jeśli pozwany uznaje żądanie pozwu a małżonkowie nie mają wspólnych małoletnich dzieci – że sąd ograniczy postępowanie dowodowe właśnie tylko do przesłuchania stron.
Generalnie postępowanie dowodowe w sprawie o rozwód ma przede wszystkim na celu ustalenie okoliczności dotyczących rozkładu pożycia, jak również okoliczności dotyczących dzieci stron i ich sytuacji, a w razie uznania powództwa - także przyczyn, które skłoniły do tego stronę pozwaną. Warto przy tym pamiętać, że jeżeli z ustaleń sądu wynika, że istnieją widoki na utrzymanie małżeństwa, może wówczas skierować strony do mediacji.
Wyrok rozwodowy
W wyroku rozwiązującym małżeństwo przez rozwód sąd orzeka co do zasady, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia, przy czym na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekania o tym – niesie to za sobą taki skutek, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy. W wyroku orzekającym rozwód sąd obowiązkowo rozstrzyga ponadto o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem (sąd nie orzeka o kontaktach jedynie na zgodny wniosek stron) oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka.
Jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, sąd w wyroku rozwodowym orzeka także o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków. W wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może nakazać jego eksmisję na żądanie drugiego małżonka. Na zgodny wniosek stron sąd może w wyroku orzekającym rozwód orzec również o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków, jeżeli drugi małżonek wyraża zgodę na jego opuszczenie bez dostarczenia lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego, o ile podział bądź jego przyznanie jednemu z małżonków są możliwe.
Na wniosek jednego z małżonków sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać także podziału majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu. Warto przy tym zwrócić uwagę, że orzekając o wspólnym mieszkaniu małżonków sąd uwzględnia przede wszystkim potrzeby dzieci i małżonka, któremu powierza wykonywanie władzy rodzicielskiej.
Podsumowując, sama decyzja małżonków o definitywnym rozstaniu, jak też prawna jej realizacja w postaci sądowego rozwiązania małżeństwa przez rozwód, stanowią proces skomplikowany i wymagający odpowiedzialnego podejścia do szeregu regulowanych w ten sposób kwestii. Uzyskanie satysfakcjonującego daną stronę wyroku rozwodowego wymaga jej zaangażowania w postępowanie dowodowe i rzeczowego odnoszenia się do stanowiska drugiej strony.
Artykuł Partnerski