Zespół PewnyPrawnik.pl
Na tzw. koszty procesu, poza opłatami (np. od pozwu), wydatkami (np. koszty podróży świadka), kosztami przejazdu do Sądu, czy tzw. kosztami utraconego zarobku - składają się również tzw. koszty zastępstwa procesowego. Mamy z nimi do czynienia tylko wówczas, jeśli strony sporu zastępowane są przez profesjonalnego pełnomocnika, tj. radcę prawnego lub adwokata. Wysokość kosztów zastępstwa procesowego została określona w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie. W.w. rozporządzenia określają minimalne stawki, jakie strona przegrywająca proces jest zobowiązana uiścić stronie wygrywającej spór, w związku z tym, że ta była reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika.
Rozporządzenie wskazuje na stawki minimalne, co oznacza, że koszty zastępstwa procesowego nie mogą być niższe od tych, które zostały określone w.w. aktem. Sąd może jednak je zwiększyć i to nawet kilkukrotnie, jeżeli np. sprawa była szczególnie skomplikowana i wymagała zwiększonego nakładu pracy. Rozporządzenie pozwala przyznać maksymalnie sześciokrotność wskazanych w nim stawek minimalnych. Koszty zastępstwa procesowego zasądza Sąd i to tylko na wyraźny wniosek strony.
Koszty zastępstwa procesowego 2019 – gdy przedmiotem sporu są pieniądze.
Należy podkreślić, że w większości spraw stawki minimalne są uzależnione od tzw. wartości przedmiotu sporu (dalej w.p.s.) – tj. kwoty, której dochodzimy przed Sądem.
Zgodnie z cytowanym już wyżej rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych, koszty zastępstwa procesowego zasądzane są w następujących kwotach, tj. przy w.p.s. :
- 500 zł – 90 zł;
- powyżej 500 zł do 1500 zł – 270 zł;
- powyżej 1500 zł do 5000 zł – 900 zł;
- powyżej 5000 zł do 10 000 zł – 1800 zł;
- powyżej 10 000 zł do 50 000 zł – 3600 zł;
- powyżej 50 000 zł do 200 000 zł – 5400 zł;
- powyżej 200 000 zł do 2 000 000 zł – 10 800 zł;
- powyżej 2 000 000 zł do 5 000 000 zł – 15 000 zł;
- powyżej 5 000 000 zł – 25 000 zł.
Trzeba mieć jednak na uwadze, że inne stawki ustawodawca zdecydował się określić dla spraw, które kończą się nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym, elektronicznym postępowaniu upominawczym, postępowaniu nakazowym czy europejskim postępowaniu nakazowym. W takiej sytuacji stawki minimalne są inne i wynoszą odpowiednio, przy w.p.s.:
- do 500 zł – 60 zł;
- powyżej 500 zł do 1500 zł – 180 zł;
- powyżej 1500 zł do 5000 zł – 600 zł;
- powyżej 5000 zł do 10 000 zł – 1200 zł;
- powyżej 10 000 zł do 50 000 zł – 2400 zł;
- powyżej 50 000 zł do 200 000 zł – 3600 zł;
- powyżej 200 000 zł – 7200 zł.
Koszty zastępstwa procesowego 2019 - sprawy rodzinne.
Są sprawy, gdzie wysokość kosztów zastępstwa procesowego nie zależy już od wartości przedmiotu sporu - ale od rodzaju sprawy, która jest przedmiotem rozpoznania przez Sąd. Tak jest np. w przypadku spraw rodzinnych. Zgodnie z w.w. rozporządzeniem, gdy chodzi o:
- rozwód i unieważnienie małżeństwa – stawka minimalna wynosi 720 zł;
- stwierdzenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa – stawka minimalna wynosi 720 zł;
- przysposobienie – stawka minimalna wynosi 360 zł;
- pozbawienie, ograniczenie, zawieszenie lub przywrócenie władzy rodzicielskiej oraz odebranie dziecka – stawka minimalna wynosi 240 zł;
- ustalenie ojcostwa, zaprzeczenie ojcostwa, ustalenie bezskuteczności uznania dziecka oraz rozwiązanie przysposobienia – stawka minimalna wynosi 480 zł;
- rozstrzygnięcie w istotnych sprawach rodziny lub co do zarządu majątkiem wspólnym – stawka minimalna wynosi 480 zł;
- ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami – stawka minimalna wynosi 720 zł;
- alimenty, nakazanie wypłacenia wynagrodzenia za pracę do rąk drugiego małżonka – stawka minimalna wynosi 120 zł.
Koszty zastępstwa procesowego 2019 - prawo rzeczowe.
Podobnie jak w przypadku spraw rodzinnych, wysokość kosztów zastępstwa procesowego w sprawach z zakresu prawa rzeczowego - dotyczącego ruchomości bądź nieruchomości nie zależy od wartości przedmiotu sporu. Ustawodawca określa minimalne stawki dla poszczególnych spraw z tego zakresu, w poniższy sposób:
- sprawa o rozgraniczenie – 720 zł;
- sprawa dotycząca służebności – 480 zł;
- sprawa o naruszenie posiadania – 320 zł;
- o wpis w księdze wieczystej lub złożenie dokumentu do zbioru dokumentów – 240 zł;
- sprawy związane z korzystaniem z rzeczy wspólnej lub z zarządem rzeczą wspólną – 480 zł;
- w postępowaniach dotyczących usunięcia niezgodności między treścią wpisu w księdze wieczystej, a rzeczywistym stanem prawnym wysokość kosztów zastępstwa ustala się jako: 50% stawki obliczonej od wartości prawa dotkniętego niezgodnością.
Koszty zastępstwa procesowego 2019 - w przypadku prawa spadkowego.
Inaczej również kształtują się stawki dla spraw spadkowych. I tak, np. stwierdzenie nabycia spadku, odrzucenie spadku, zarząd spadku nieobjętego i wyjawienie przedmiotów spadkowych, ogłoszenie testamentu i nakazanie jego złożenia, dokonanie spisu inwentarza, zabezpieczenie spadku - to postępowania, w których Sąd może zasądzić tytułem kosztów zastępstwa procesowego minimum 120 zł. Jednak jeśli w postępowaniu będziemy wnosić o zbadanie ważności testamentu to minimalna stawka wzrasta do kwoty 720 zł.
Jeszcze inne kwoty rozporządzenie przewiduje dla spraw dotyczących tzw. działu spadku. Tutaj stawka uzależniona jest od wartości udziału spadkowego uczestnika zastępowanego przez radcę prawnego bądź adwokata. Jeżeli jednak uczestnicy działu spadku są zgodni - wysokość stawki powinna ulec zmniejszeniu o połowę.
Koszty zastępstwa procesowego w 2019 r. - w przypadku prawa pracy.
Koszty zastępstwa procesowego kształtują się w następujący sposób:
- jeśli chodzi o roszczenie związane z nawiązaniem umowy o pracę, uznaniem wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne, przywróceniem do pracy lub ustaleniem sposobu ustania stosunku pracy – to stawka minimalna to 180 zł;
- w przypadku, gdy przedmiotem roszczenia jest wynagrodzenie za pracę lub odszkodowanie inne niż za wypadek przy pracy – stawka minimalna to 75% stawki od wartości wynagrodzenia lub odszkodowania będącego przedmiotem sprawy;
- inne roszczenia niemajątkowe to 120 zł;
- jeśli wnosimy o ustalenie wypadku przy pracy, to jeżeli nie jest połączone z dochodzeniem odszkodowania lub renty – to stawka minimalna to 240 zł;
- gdzy chodzi o świadczenie odszkodowawcze należne z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej – stawka minimalna to 50% stawki obliczonej od wartości odszkodowania będącego przedmiotem sprawy.
Koszty zastępstwa procesowego 2019 w pozostałych sprawach cywilnych.
W przypadku poniższych spraw, Sąd zasądza tytułem kosztów zastępstwa procesowego, kolejno następujące stawki:
- o uchylenie uchwały organu spółdzielni – 360 zł;
- o ochronę dóbr osobistych i ochronę praw autorskich – 720 zł;
- z zakresu postępowania nieprocesowego w sprawie niewymienionej odrębnie – 240 zł;
- o uchylenie wyroku sądu polubownego – 2400 zł;
- z zakresu postępowania restrukturyzacyjnego lub upadłościowego – 3600 zł;
- o uznanie orzeczenia sądu zagranicznego – 480 zł;
- egzekucyjnych przy egzekucji z nieruchomości – 50% stawki obliczonej od wartości przedmiotu sporu, a przy egzekucji innego rodzaju – 25% tej stawki;
- ze skargi na czynności komornika – 80 zł;
- o wyjawienie majątku – 120 zł;
- rejestracji spółki – 2400 zł, a w przypadku rejestracji spółki, której umowa została zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy udostępnionego w systemie teleinformatycznym – 1200 zł;
- rejestracji spółdzielni – 2400 zł;
- innych rejestracji – 1200 zł;
- zmiany w rejestrze – 720 zł, a w przypadku zmiany w rejestrze przy wykorzystaniu wzorca uchwały udostępnionego w systemie teleinformatycznym – 360 zł;
- o zaopatrzenie tytułu egzekucyjnego w klauzulę wykonalności – 120 zł;
- o zwolnienie spod zajęcia rzeczy i praw zabezpieczonych w postępowaniu karnym u osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa przeciwko mieniu – 120 zł;
- o zwrot korzyści uzyskanych kosztem Skarbu Państwa – 120 zł;
- o ustalenie autorstwa projektu wynalazczego – 960 zł;
- o ustalenie prawa do patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji – 1200 zł;
- o naruszenie patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji – 1680 zł;
- o stwierdzenie prawa korzystania z wynalazku, wzoru użytkowego lub wzoru przemysłowego albo prawa używania znaku towarowego lub oznaczenia geograficznego bądź utraty prawa używania oznaczenia geograficznego – 1440 zł;
- o przeniesienie patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji – 1680 zł;
- o uchylenie uchwały wspólników bądź akcjonariuszy i o stwierdzenie nieważności uchwały wspólników bądź akcjonariuszy – 1080 zł;
- o wyłączenie wspólnika – 1080 zł;
- o rozwiązanie spółki kapitałowej – 1080 zł;
- o przyznanie prawa pomocy w postępowaniu prowadzonym w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej – 300 zł;
- o odszkodowanie lub o zadośćuczynienie związane z warunkami wykonywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania – 240 zł;
- o ubezwłasnowolnienie – 480 zł;
- o uznanie za zmarłego lub stwierdzenie zgonu oraz rozstrzygnięcie co do aktów stanu cywilnego – 360 zł.
W postępowaniu przed Sądem II instancji przyznawane są inne koszty zastępstwa procesowego. Ich wysokość zależy od rodzaju wniesionego środka odwoławczego, a także sądu rozstrzygającego. Wynoszą jednak nie mniej niż 120 zł (postępowanie przed sądem okręgowym), albo 240 zł (postępowanie przed sądami apelacyjnymi i Sądem Najwyższym). Przed Trybunałem Konstytucyjnym stawka minimalna to 960 zł.
