Zespół PewnyPrawnik.pl
Jeśli spoczywa na Tobie obowiązek alimentacyjny, musisz zdawać sobie sprawę z tego, że mimo zasądzonej wysokości alimentów może ona w przyszłości ulec zmianie. Oznacza to, że za jakiś czas uprawniony do alimentów może wystąpić do sądu z powództwem o podwyższenie alimentów, jeżeli podstawy, w oparciu o które sąd określił wysokość alimentów ulegną zmianie.
Punktem wyjścia jest art. 135 §1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który stanowi, iż „zakres świadczeń alimentacyjnych uzależniony jest od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego”. Ponadto uprawnienie do wystąpienia do sądu z żądaniem o zasądzenie wyższej kwoty alimentów wskazane jest w art. 138 kodeksu, zgodnie z którym można wystąpić do sądu o zmianę umowy lub orzeczenia, w którym określono zakres wysokości zasądzonych alimentów w razie zmiany stosunków. Pojęcie "stosunków" oznacza zmianę okoliczności, które są istotne z punktu widzenia ustawowych przesłanek obowiązku alimentacyjnego i jego zakresu. Owe przesłanki to:
-
Istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego.
Naturalny jest fakt, iż wraz z wiekiem dziecka jego potrzeby zaczynają się zwiększać i na każdym etapie jego życia kształtują się na innym, wyższym poziomie. Należy przez to rozumieć całokształt potrzeb, rozpatrywanych bardzo szeroko tzn. zarówno w sferze potrzeb materialnych jak i niematerialnych. Przy dokonaniu ich oceny sąd uwzględnia wiek, stopień rozwoju, stan zdrowia, kierunek szkolenia, uzdolnienia, potrzeby duchowe i kulturowe, edukacyjne, wypoczynkowe i rozrywki, hobby, zainteresowania. Okoliczności te dla każdego kształtują się inaczej i są indywidualnie oceniane w każdym konkretnym przypadku.
Warto zaznaczyć, iż zgodnie z orzecznictwem: dziecku przysługuje prawo takiej stopy życiowej jaka przysługuje jego rodzicom, dlatego powinni zapewnić dziecku warunki materialne odpowiadające tym, w jakich żyją sami (uchwały SN z dnia 16 grudnia 1987 r., sygn. akt: III CZP 91/86). Obowiązek alimentacyjny nie może ograniczać się tylko do zaspokojenia potrzeb tzw. „minimum egzystencji”, zaś obowiązkiem rodziców jest dzielenie się z dzieckiem wszelkimi dochodami, nawet tymi najmniejszymi. Pamiętać należy, że zasadniczym warunkiem podwyższenia alimentów jest precyzyjne przedstawienie stanu faktycznego i udowodnienie faktycznego wzrostu wydatków na dziecko wskazując np. na paragony na zakup książek, faktury, recepty, zaświadczenia, potwierdzenie uczęszczania na warsztaty, kursy itp.
-
Zwiększenie zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.
Bez wątpienia chodzi tutaj o sytuację, kiedy dochody zobowiązanego do płacenia alimentów są znacznie wyższe niż wcześniej, tzn. w dacie wydania orzeczenia zasądzającego alimenty ze stanem istniejącym w dacie orzekania o ich podwyższeniu. Najczęściej jest to uzyskanie podwyżki lub zmiana pracy na lepiej płatną. Jednakże oprócz tego, inną przesłanką do podwyższenia alimentów zasługującą na uznanie sądu jest: obniżenie lub odpadnięcie kosztów jakie musiał zobowiązany ponosić w związku z np. posiadaniem innych dzieci, które już się usamodzielniły finansowo, ale także wygrana na loterii lub zakończenie kosztownego procesu leczenia i in.
Są to argumenty, na które należy się powołać. W konsekwencji tych zmian zachodzi potrzeba zmodyfikowania zakresu obowiązku alimentacyjnego. Niemniej na uwagę zasługuje przyjęte w orzecznictwie stanowisko, że „możliwości zarobkowe osoby zobowiązanej nie wynikają z faktycznie osiąganych zarobków i dochodów, ale stanowią środki pieniężne, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności, stosownie do swych sił umysłowych i fizycznych” (wyrok SA w Krakowie z dnia 11 maja 2017 r., sygn.akt I ACa 1827/16). Chodzi tutaj o wysokość zarobków, które zobowiązany jest w stanie uzyskać, ale nie osiąga ich z powodów niezasługujących na usprawiedliwienie.
Gdzie złożyć pozew?
Pozew o podwyższenie alimentów należy wnieść do sądu rejonowego, który jest właściwy dla miejsca zamieszkania zobowiązanego do płacenia alimentów albo dla miejsca zamieszkania uprawnionego dziecka do ich uzyskiwania. Wybór sądu należy do Powoda. W pozwie należy wskazać wartość przedmiotu sporu za jeden pełny rok – w przypadku dochodzenia zmiany wysokości zasądzonych już alimentów, Powód musi określić ją jako różnicę pomiędzy dotychczasową wysokością alimentów a wysokością, o którą występuje w powództwie i określić tę różnicę za cały rok. Strona wnosząca pozew zwolniona jest od kosztów sądowych.
Wystąpienie z powództwem o podwyższenie alimentów musi być gruntownie umotywowane i musi znajdować odzwierciedlenie w rzeczywistości. Koszty utrzymania dziecka nie mogą być zawyżone, zaś wysokość alimentów niewspółmierna do poziomu wskazanych potrzeb dziecka. W przeciwnym razie Sąd nie uwzględni powództwa i je oddali.
