Zespół PewnyPrawnik.pl
Rozwód to trudny okres nie tylko dla małżonków, ale przede wszystkim dla ich dzieci. Z pewnością niesie za sobą wiele zmian. Konieczne jest podjęcie wielu trudnych decyzji, w tym ustalenie, z którym z rodziców dziecko będzie mieszkało.
Sąd w wyroku rozwodowym obowiązkowo rozstrzyga o kwestiach władzy rodzicielskiej, alimentach, a także ustala kontakty rodziców z dzieckiem. Nie zawsze jednak orzeka o miejscu zamieszkania dziecka po rozwodzie. Najczęściej wszystko zależy od tego komu przysługuje władza rodzicielska lub od tego czy rodzice dojdą do porozumienia co do tego z kim dziecko będzie na stałe mieszkać.
Władza rodzicielska ma wpływ na miejsce zamieszkania dziecka
Orzekanie o władzy rodzicielskiej jest jedną z najważniejszych kwestii, o których Sąd decyduje orzekając rozwód. Zgodnie z art. 58 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeżeli małżonkowie doszli do porozumienia co do sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej wówczas Sąd uwzględnia wolę rodziców, jeżeli nie jest ono sprzeczne z dobrem dziecka. Jednakże, gdy rodzice nie potrafią wspólnie ustalić tej kwestii, Sąd sam rozstrzyga w tym zakresie i może powierzyć władzę rodzicielską w jeden z następujących sposobów:
- obojgu rodzicom,
- jednemu z rodziców z ograniczeniem władzy drugiego do określonych obowiązków i uprawnień względem dziecka,
- zawiesić ją obojgu lub jednemu z rodziców,
- pozbawić jej obojga lub jednego z rodziców.
Miejsce zamieszkania dziecka – jak ustalić?
Co do zasady, w myśl art. 26 § 1 Kodeksu Cywilnego: „miejscem zamieszkania dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską jest miejsce zamieszkania rodziców albo tego z rodziców, któremu wyłącznie przysługuje władza rodzicielska lub któremu zostało powierzone wykonywanie władzy rodzicielskiej”.
Przepis nie pozostawia wątpliwości co do tego, że jeżeli rodzice mieszkają razem i obojgu przysługuje władza rodzicielska, to dziecko ma to samo miejsce zamieszkania, które mają jego rodzice. Ustawodawca również jednoznacznie określił miejsce zamieszkania dziecka w sytuacji, gdy władzę rodzicielską sprawuje tylko jedno z rodziców - ustalając, że miejsce zamieszkania dziecka jest usytuowane przy tym właśnie rodzicu.
Sprawa jednak komplikuje się, gdy po rozwodzie władza rodzicielska zostaje przyznana na równi obojgu rodzicom, którzy (z oczywistych względów) nie mieszkają ze sobą. W takim przypadku zgodnie z art. 26 § 2 k.c. „miejsce zamieszkania dziecka jest u tego z rodziców, u którego dziecko stale przebywa”. Natomiast jeżeli nie można ustalić, u którego z rodziców dziecko przebywa na stałe (bo np. małoletni przebywa u każdego z rodziców naprzemiennie np. po 2 tygodnie w miesiącu) wówczas o miejscu zamieszkania dziecka rozstrzyga Sąd opiekuńczy.
Rozstrzygając o miejscu zamieszkania małoletniego, Sąd nie wskazuje konkretnego adresu pod którym ma przebywać dziecko. Miejsce zamieszkania dziecka rozumiane jest jako miejsce pobytu dziecka przy danym rodzicu, niezależnie od tego gdzie ten rodzic zamieszka. Jeżeli rodzice nie potrafią dojść do porozumienia w tym zakresie, każde z nich może złożyć wniosek o ustalenie miejsca pobytu dziecka.
Wniosek należy złożyć w Sądzie rejonowym właściwym dla miejsca zamieszkania dziecka, którego dotyczy sprawa, zaś w razie braku miejsca zamieszkania – do sąd opiekuńczego miejsca jego pobytu. Jeżeli nieporozumienie rodziców co do miejsca pobytu wystąpi podczas postępowania rozwodowego, wówczas na wniosek złożony w pozwie sąd w wyroku rozwodowym rozstrzygnie, gdzie znajduje się miejsce zamieszkania dziecka.
Zmiana postanowienia sądu o miejscu zamieszkania dziecka
Pamiętać należy, że sąd opiekuńczy może zmienić postanowienie, w którym określone zostało miejsce zamieszkania dziecka, nawet prawomocne, jeżeli zmieniły się okoliczności, które były podstawą do jego wydania, a także w przypadku, gdy wymaga tego dobro małoletniego dziecka.
