Zespół PewnyPrawnik.pl
Kiedy można podzielić majątek wspólny małżonków?
Od momentu zawarcia małżeństwa, pomiędzy małżonkami powstaje tzw. ustawowa wspólność majątkowa. Powoduje to, iż wszelkie dobra, tj. zarobki, oszczędności czynione w trakcie trwania małżeństwa, zakupione ruchomości i nieruchomości stają się własnością obojga małżonków.
Większość z nas, zawierając związek małżeński nie przewiduje, że może kiedyś rozstać się z małżonkiem, a następnie dzielić majątek wspólny. Tym samym, rzadko decydujemy się na podpisanie intercyzy, czyli umowy o ustanowienie tzw. rozdzielności majątkowej małżonków.
Małżeńska wspólność majątkowa, a podział majątku.
Zasadą jest, że w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Wynika to wprost z treści artykułu 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Co więcej, żaden z małżonków nie może rozporządzać, ani też zobowiązywać się do dokonywania rozporządzeń udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym. W skład majątku wspólnego małżonków (poza nielicznymi wyjątkami) wchodzą wszelkie dobra nabyte w trakcie trwania związku małżeńskiego.
W jakich okolicznościach pomiędzy małżonkami ustaje wspólność majątkowa ?
Jeśli nie zawieraliśmy umowy, która tworzy rozdzielność majątkową to będąc małżeństwem, jesteśmy we wspólności majątkowej. Jak wyżej wskazano, w tym czasie podział majątku wspólnego jest niemożliwy. Może być dokonany dopiero w chwili tzw. ustania wspólności ustawowej małżeńskiej. Ustanie wspólności pozwala na dokonanie zarówno umownego jak i sądowego podziału majątku.
Kiedy dochodzi do ustania wspólności majątkowej?
Ustanie wspólności majątkowej może nastąpić już w trakcie trwania małżeństwa. Najczęściej jednak ma miejsce razem z jego zakończeniem. Rozdzielność powstaje bowiem z mocy prawa, z momentem uprawomocnienia się wyroku rozwodowego. W trakcie trwania małżeństwa, wspólność majątkowa małżeńska może ustać natomiast z takich np. przyczyn, jak: zawarcie przez małżonków umowy o rozdzielność majątkową (intercyza), ubezwłasnowolnienie jednego z małżonków, ogłoszenie upadłości jednego z małżonków, separacja.
Przeprowadzenie podziału majątku w czasie trwania małżeństwa.
Wspólność majątkowa może ustać nie tylko w przypadku rozwodu, czy np. unieważnienia małżeństwa, ale także w wyniku wspólnej decyzji małżonków już w trakcie trwania małżeństwa. W tym celu małżonkowie mogą pójść do notariusza i sporządzić umowę o rozdzielności majątkowej. Jeżeli natomiast brak jest zgody w tym zakresie, to każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej - jeżeli istnieją ku temu ważne powody.
Kiedy ustanie już ustrój wspólności majątkowej, może dojść do podziału majątku. Od chwili ustania wspólności majątkowej małżeńskiej stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności majątku spadkowego oraz o dziale spadku - czyli do majątku wspólnego zastosowanie będą miały przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych.
Dotychczasowe orzecznictwo wskazuje, że dopuszczalne jest w pewnych wyjątkowych przypadkach - jeszcze przed dokonaniem podziału majątku, ale już po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej - rozporządzenie przez jednego z małżonków, bez zgody drugiego udziałem w przedmiocie, który objęty był wspólnością majątkową.
Wskazuje się, że takie rozporządzenie jest jednak bezskuteczne, jeśli narusza w sposób istotny uprawnienia drugiego z małżonków wynikające z uregulowań dotyczących podziału majątku wspólnego (zgodnie z treścią uchwały Sądu Najwyższego z dn. 28.07.1993 r. , sygn. III CZP 95/93, OSNC 1994/2/30).
Jak już wyżej wskazano, oprócz postępowania sądowego, rozdzielność majątkowa może powstać w wyniku zawarcia umowy w formie aktu notarialnego. Musi być tu jednak zgodna wola małżonków. Na pewno jest to rozwiązanie szybsze, a od momentu zawarcia umowy każde z małżonków ma swój majątek osobisty.
Intercyza może nieść ze sobą jednak pewne konsekwencje, odczuwalne w życiu codziennym, w czasie trwania małżeństwa, np. niemożność wspólnego ’’zadłużania się’’ – chodzi tu o sytuacje, gdy małżonkowie mogą mieć problem, aby wspólnie zaciągnąć kredyt hipoteczny na zakup mieszkania.
Podział majątku po ustaniu małżeństwa.
Rozwód powoduje ustanie wspólności majątkowej. Data ustania to data uprawomocnienia się wyroku w sprawie rozwodowej. Małżonkowie którzy do czasu rozwodu pozostawali w ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej, nie muszą prowadzić długotrwałych postępowań sądowych o podział zgromadzonego majątku.
Jeśli tylko są w stanie wypracować wspólnie porozumienie w tym zakresie, mogą podpisać ugodę i w sposób polubowny przeprowadzić podział majątku. Mogą to uczynić w formie aktu notarialnego u notariusza albo na zgodny wniosek stron przed Sądem, w którego treści wskazuje się podstawę prawną ustania ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej oraz opisuje się szczegółowo majątek podlegający podziałowi.
Więcej informacji uzyskasz na stronie: https://dm-adwokaci.pl/uslugi-adwokackie/prawo-rodzinne/podzial-majatku/
Artykuł partnerski
aA
