Czasami mamy ochotę zdać się na uśmiech losu – kupić los na loterii i wygrać fortunę. Można też wziąć udział w konkursie i wygrać nagrodę pieniężną lub rzeczową. Wygrane nie padają często, ale się zdarzają, więc jeśli to właśnie nam uda się wygrać, należy pamiętać o kwestiach związanych z podatkiem od nagród.
Podstawa prawna naliczania podatku od wygranych
Podstawa prawna naliczania podatku od wygranych znajduje się w Ustawie o Podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 r. Znajdziemy tam uregulowania zarówno w zakresie przedmiotowego zwolnienia niektórych kategorii nagród, jak i podstawy i wymiaru podatku od pozostałych wygranych.
Wygrane zwolnione z podatku
Część z wygranych jest zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych na mocy zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 21 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
- Wygrane w grach hazardowych (np. lotto, zdrapki itp.), pod warunkiem, że jednorazowa wartość wygranej nie przekracza kwoty 2280 zł, a sama gra jest urządzana i prowadzona przez uprawniony podmiot, działający na podstawie przepisów regulujących obszar gier hazardowych aktualnie obowiązujących w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego;
- Wygrane w turnieju gry w pokera – bez ograniczenia kwotowego – pod warunkiem prowadzenia turnieju przez uprawniony podmiot działający na podstawie przepisów regulujących obszar gier hazardowych aktualnie obowiązujących w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego;
- Wygrane w konkursach i grach organizowanych i ogłaszanych przez środki masowego przekazu (konkursy radiowe, prasowe, telewizyjne) do wartości 2000 zł;
- Wygrane w konkursach w dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu do wartości 2000 zł;
- Nagrody związane ze sprzedażą premiową towarów lub usług do wartości 2000 zł, pod warunkiem, że nagrody nie są związane z prowadzoną przez podatnika pozarolniczą działalnością gospodarczą – jeśli są związane z prowadzoną działalnością to nie mogą korzystać ze zwolnienia i stanowią przychód z tej działalności;
- wygrane i nagrody otrzymane przez uczniów za udział w konkursach, turniejach i olimpiadach organizowanych na podstawie przepisów o systemie oświaty – czyli nagrody zarówno rzeczowe jak i finansowe bez ograniczenia w postaci limitu kwotowego;
Definicja „jednorazowej wygranej”
W przypadku wygranych w grach hazardowych, ustawodawca jasno sprecyzował pojęcie jednorazowej wygranej stanowiącej podstawę naliczenia podatku od wygranych (lub uprawniającą do zwolnienia z obowiązku jego zapłaty). Jednorazowa wygrana została zdefiniowana następująco:
- jako kwota wygranej uzyskanej na podstawie jednego losu – definicja dotyczy: gier liczbowych, zakładów wzajemnych, gry telebingo, gry bingo fantowe, gry bingo pieniężne, loterii pieniężnych, loterii promocyjnych, loterii audiotekstowych, loterii fantowych;
- kwota uzyskana przez wygrywającego, która stanowi różnicę pomiędzy sumą wpłaconych stawek, a sumą wypłaconych wygranych w trakcie jednorazowego pobytu w kasynie gier lub salonie gier na automatach – podstawy opodatkowania nie ustalamy na podstawie konkretnego zakładu lecz „zysku” pozostałego po pomniejszeniu uzyskanych wygranych o wpłacone stawki. Ważne jest określenie „podczas jednorazowego pobytu'': - jeśli np. dwa razy odwiedzimy kasyno w ciągu jednego dnia, wychodząc w międzyczasie na obiad, to będziemy zobligowani do dwukrotnego ustalenia podstawy opodatkowania;
- kwota uzyskana podczas jednego logowania – w przypadku gier urządzanych przez sieć Internet przez spółkę wykonującą monopol państwa.
Stawka podatku
Po przekroczeniu limitu kwotowego zwolnienia, wygrane podlegają opodatkowaniu. Stawka podatku zryczałtowanego została określona w art. 30 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i wynosi ona 10% podstawy opodatkowania.
Termin zapłaty podatku
Osoba, która wygrała nie ma obowiązku zapłaty podatku we własnym zakresie. Zapis art. 30 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera określenie „pobiera się zryczałtowany podatek” czyli wartość wygranej jest wypłacana przez organizatora już po potrąceniu podatku. W przypadku nagród rzeczowych występują dwie możliwości:
- odbiór nagrody rzeczowej jest możliwy po wpłacie podatku przez wygrywającego na konto organizatora (rzadko spotykane rozwiązanie);
- wygrywający, zgodnie z regulaminem ma prawo do dwóch nagród – rzeczowej i finansowej, przy czym nagroda finansowa jest równa kwocie zryczałtowanego podatku od obu nagród. Nagroda rzeczowa jest wydawana wygrywającemu, natomiast nagroda finansowa jest pobierana na poczet zryczałtowanego podatku (zwykle występujące rozwiązanie).