Jednym ze sposobów rozwiązania stosunku pracy jest rozwiązanie go na mocy porozumienia stron. Jest to najszybszy, najmniej konfliktowy i najbardziej kompromisowy sposób zakończenia współpracy pracownika z pracodawcą.
Zawarcie porozumienia
Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron możliwe jest zarówno w przypadku umowy o pracę na czas określony, nieokreślony jak i próbny. Zawarcie porozumienia w przedmiocie zakończenia stosunku pracy może zaproponować i pracownik, i pracodawca.
Strony mogą wspólnie uzgodnić i wyrazić zgodę na zawarcie porozumienia lub jedna ze stron może wystąpić z inicjatywą rozwiązania umowy za porozumieniem. W tym drugim przypadku rozwiązanie dojdzie do skutku, jeżeli druga strona wyrazi na to zgodę. Jeżeli jednak nie zgodzi się na zawarcie porozumienia wówczas nie może dojść do rozwiązania umowy w tym trybie. W konsekwencji pozostaje do wyboru m.in. rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem.
Data rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem.
Dodatkowym plusem rozwiązania umowy za porozumieniem stron jest możliwość ustalenia przez strony dogodnego terminu wygaśnięcia stosunku pracy. Oznacza to, że nie trzeba zachowywać okresów wypowiedzenia określonych w umowie czy w kodeksie pracy. W treści porozumienia strony mogą bowiem określić dzień definitywnego zakończenia współpracy, który może nastąpić w dniu zawarcia porozumienia - natychmiast, lub później – kilka miesięcy, a nawet za rok od zawarcia porozumienia. Przyjmuje się, że brak wskazania tej daty oznacza, że rozwiązanie następuje w dniu zawarcia porozumienia.
„Nieokreślenie - choćby dorozumiane - w porozumieniu stron o rozwiązaniu stosunku pracy terminu jego ustania powoduje (podobnie jak przy zawarciu umowy o pracę - art. 26 KP) rozwiązanie tego stosunku w dniu zawarcia porozumienia” (wyrok SN z dnia 11 stycznia 2001 r. I PKN 844/00).
Porozumienie nie zawsze jest korzystne.
Zarówno pracownik, jak i pracodawca nie muszą zgadzać się na polubowne rozwiązanie umowy. Patrząc z perspektywy pracownika, porozumienie nie zawsze jest dla niego korzystne. Pracodawca może zaproponować taki sposób rozwiązania umowy o pracę, gdy chce uniknąć jakichkolwiek roszczeń ze strony pracownika. W przypadku bowiem zawarcia porozumienia – w przeciwieństwie do wypowiedzenia umowy przez pracodawcę – pracownikowi nie przysługuje możliwość podjęcia obrony przed rozwiązaniem umowy o pracę, poprzez złożenie odwołania do Sądu Pracy.
Ponadto pracownik pozbawiony jest prawa do dni wolnych na poszukiwanie nowej pracy.
Pracownik musi również mieć na uwadze, że nie będzie miał od razu prawa do zasiłku dla bezrobotnych. Zgodnie z art. 75 ust. 1 pkt 2 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, taka sytuacja będzie miała miejsce jeżeli rozwiązał stosunek na mocy porozumienia stron w okresie 6 miesięcy przed zarejestrowaniem się w powiatowym urzędzie pracy. Wówczas zasiłek będzie mu przysługiwał dopiero po okresie 90 dni od dnia zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy – tj. 90-dniowa karencja.
Wcześniejsze wypowiedzenie umowy nie przesądza o niemożności zawarcia porozumienia.
Istnieje możliwość cofnięcia oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia. Klasycznie następuje to, gdy adresat otrzymał je przed lub równocześnie z oświadczeniem o rozwiązaniu umowy.
Natomiast jeżeli strony doszły do konsensusu dopiero po złożeniu oświadczenia o rozwiązaniu umowy, wówczas cofnięcie będzie możliwe za zgodą drugiej strony. Aby w tym przypadku doszło do rozwiązania umowy za porozumieniem stron, konieczne będzie w treści porozumienia wskazanie że strona, która złożyła takie oświadczenie, cofa je, a druga strona wyraża na to zgodę.