Zawody prawnicze - jak je rozróżniać i czym kierować się przy wyborze prawnika? Jest sporo zawodów prawniczych, które różnią się pomiędzy sobą zakresem kompetencji, działania, dziedziną. Można się pogubić. Do wyboru mamy przecież: radców prawnych, adwokatów, notariuszy, komorników i po prostu prawników bez tzw. aplikacji. Dokonując wyboru warto wiedzieć, do kogo zwrócić się ze swoim problemem.
Radca prawny (nie mylić z ’’doradcą’’), a adwokat.
Osoby poszukujące pomocy prawnej, często zastanawiają się kim jest radca prawny, a kim adwokat. Do kogo w końcu mam pójść, aby pomógł mi możliwie najlepiej? Te pytania zadawają sobie osoby poszukujące pomocy prawnej, które nie miały wcześniej do czynienia z prawnikami i nie znają szczegółów tych profesji. Nie wiedzą czy lepsze będzie skorzystanie z pomocy adwokata, czy spodziewany efekt przyniesie może pomoc radcy prawnego. Poniżej postaramy się wyjaśnić wątpliwości w tym zakresie.
I radca prawny i adwokat to prawnicy, którzy mają prawo występować i reprezentować klienta przed Sądem. Grzecznościowo określani mianem ’’mecenas’’. Aby zostać radcą prawnym, czy adwokatem w pierwszej kolejności należy ukończyć wyższe studia prawnicze i uzyskać tytuł magistra prawa. Następnie, chcąc zostać radcą prawnym czy adwokatem należy przystąpić do egzaminu wstępnego na aplikację – odpowiednią radcowską lub adwokacką, przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych lub Okręgowej Radzie Adwokackiej. Pozytywny wynik z ww. egzaminu pozwala uzyskać status aplikanta radcowskiego bądź adwokackiego. Zarówno aplikacja radcowska jak i adwokacka trwają 3 lata, podczas, której aplikanci pogłębiają wiedzę teoretyczną i przygotowywani są do praktycznego wykonywania zawodu. Okres aplikacji to zajęcia, kolokwia i egzaminy cząstkowe, z którymi aplikanci muszą się zmierzyć. Samo ukończenie aplikacji nie pozwala jeszcze na uzyskanie tytułu zawodowego radcy prawnego, czy adwokata. Aby ukończyć aplikację i uzyskać tytuł i uprawnienia radcy prawnego lub adwokata, należy przystąpić do końcowego egzaminu zawodowego, który trwa 4 dni. Dopiero uzyskanie pozytywnego wyniku z egzaminu końcowego oraz przyjęcie ślubowania, uprawniają do wykonywania zawodu radcy prawnego i adwokata, a w związku z tym noszenia togi.
Do kogo najlepiej zwrócić się po poradę prawną?
I adwokat, i radca prawny trudnią się świadczeniem pomocy prawnej. W szczególności udzielają porad prawnych, sporządzają pisma procesowe, reprezentują swoich klientów przed sądami powszechnymi, jak i organami administracji państwowej. I radca prawny i adwokat mogą być również obrońcami w sprawie karnej. Podsumowując, należy wprost powiedzieć, że aktualnie w praktyce nie ma różnicy, czy jest to adwokat czy radca prawny. Dokonując zatem wyboru pomiędzy adwokatem, a radcą prawnym, nie należy się w tym wypadku kierować nazewnictwem.
Od wewnętrznej strony, bardziej organizacyjnej ww. zawodów, wskazać można, że charakter zawodu radcy prawnego i adwokata regulują odrębne przepisy. Radcy prawni wykonują swój zawód w oparciu o przepisy ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych. Radcę prawnego obowiązuje Kodeks Etyki Radcy Prawnego. Z kolei zawód adwokata, wykonywany jest na podstawie ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze oraz w oparciu o Kodeks Etyki Adwokackiej. Po analizie treści ww. aktów pokusić się jednak można o stwierdzenie, że są niemal takie same.
Są to zawody pokrewne. Dodatkową i chyba już ostatnią różnicą, jednak bez znaczenia dla potencjalnego klienta jest to, że radca prawny ma możliwość świadczenia pomocy prawnej w stosunku pracy. Adwokat na dzień dzisiejszy nie może pracować na podstawie umowy o pracę. Wcześniej radcowie prawni kojarzeni byli wyłącznie z prawem cywilnym, gospodarczym. Od 1 lipca 2015 roku radcy prawni, tak samo jak adwokaci są również obrońcami w postępowaniu karnym oraz karnoskarbowym.
Analizując zatem charakter i rodzaj powyższych zawodów, uznać należy, że aktualnie trudno rozdzielić w jakiej kategorii spraw lepiej odnalazłby się adwokat, a w jakiej radca prawny. Posiadają dokładnie takie same uprawnienia. Priorytetem jest więc znalezienie takiej kancelarii, gdzie grupa kompetentnych prawników (adwokatów i radców prawnych) wyspecjalizowanych w określonej dziedzinie, zajmie się szczegółowo problemem, z którym przychodzimy.
Ciekawostką jest, że Polska jest jednym z krajów, gdzie rozdziela się zawód radcy prawnego i adwokata.
Kim jest notariusz?
Kim jest notariusz i w czym może nam pomóc? Oprócz adwokatów i radców prawnych w świecie prawa funkcjonują też inni prawnicy z tzw. aplikacjami. Jednym z nich jest notariusz, inaczej prawnik będący funkcjonariuszem zaufania publicznego. Nazywany też urzędnikiem państwowym. Notariusz jest uprawniony posługiwać się pieczęcią przedstawiającą wizerunek orła białego. Akty notarialne mogą być sporządzone wyłącznie przez notariusza i mają charakter dokumentu urzędowego.
Notariusz powoływany jest przez Ministra Sprawiedliwości, po otrzymaniu pozytywnej opinii z izby notarialnej oraz dodatkowo spełnieniu wielu wymogów zawartych m.in. w ustawie Prawo o notariacie. Notariusz powinien spełniać m.in. takie warunki jak:
- posiadanie pełnej zdolności do czynności prawnych,
- posiadanie obywatelstwa polskiego,
- ukończone 26 lat,
- ukończone wyższe studia prawnicze w Polsce bądź za granicą (uznawane w Polsce),
- posiadanie nieposzlakowanej opinii, nie budzący wątpliwości charakter, który zapewni rzetelne prowadzenie kancelarii oraz gwarancję prawidłowego wykonywania obowiązków. Taka osoba więc musi odznaczać się nieskazitelnym charakterem, uczciwością i dobrą opinią.
Kim jest komornik?
Komornicy specjalizują się w zakresie postępowania egzekucyjnego. Komornicy muszą posiadać tytuł magistra prawa. Samo ukończenie studiów prawniczych, nie wystarcza jednak do tego, żeby zostać komornikiem. Podobnie jak w przypadku ww. profesji prawniczych, należy przystąpić do egzaminu wstępnego na aplikację komorniczą, odbyć ją i z wynikiem pozytywnym zdać egzamin końcowy, a następnie przejść kolejne nałożone ustawą wymagania.
Kim jest mecenas, a kim prawnik?
Jak już wcześniej wskazano, termin ’’mecenas’’ jest zwrotem grzecznościowym wobec osoby, która posiada wykształcenie prawnicze i umocowanie do występowania przed sądem w imieniu innej osoby. Przyjęty przez środowisko prawnicze od pokoleń. Stosowany w praktyce, na co dzień. Łatwiej bowiem zwracać do radcy prawnego czy adwokata ’’Panie Mecenasie”, niż ’’Panie adwokacie’’, ’’Panie radco prawny’’.
Kim jest prawnik bez aplikacji?
Prawnik to osoba posiadająca ’’jedynie’’ wyższe wykształcenie prawnicze (taka która ukończyła wyższe studia prawnicze i uzyskała tytuł magistra prawa). Posiada de facto najwęższe uprawnienia z ww. wymienionych zawodów prawniczych. Prawnik (bez odbycia aplikacji, zaraz po studiach) nie należy do żadnej korporacji prawniczej. Nie może wykonywać zawodów adwokata, radcy prawnego czy notariusza lub komornika i nie może występować przed Sądem.
Radca prawny, a adwokat.
Często spotykamy się z wątpliwościami co do różnic w charakterze wymienionych zawodów, zwłaszcza wśród osób poszukujących pomocy prawnej, a nie mających wiedzy prawniczej. Z tego też względu, osoby poszukujące pomocy często nie wiedzą czy lepsze będzie skorzystanie z pomocy adwokata, czy spodziewany efekt przyniesie pomoc radcy prawnego. Rozwiejmy więc wątpliwości w tym zakresie.
Zarówno radca prawny, jak i adwokat w Krakowie są zawodami prawniczymi. Przedstawicieli wymienionych zawodów nazywamy inaczej - prawnikami, a potoczny zwrot to "mecenasi". Aby zostać radcą prawnym bądź adwokatem należy ukończyć wyższe studia prawnicze, uzyskując tytuł magistra prawa. Następnym krokiem do uzyskania niniejszego tytułu "mecenasa" jest odbycie aplikacji przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych, bądź Okręgowej Radzie Adwokackiej (w zależności od drogi zawodowej). Uzyskanie statusu aplikanta radcowskiego bądź adwokackiego poprzedza konieczność przystąpienia do wstępnego egzaminu na aplikację i zdanie go z wynikiem pozytywnym. Zarówno aplikacja radcowska jak i adwokacka trwa 3 lata.
Aby ukończyć aplikację i uzyskać tytuł i uprawnienia radcy prawnego lub adwokata, należy podejść do końcowego egzaminu zawodowego. I adwokat, i radca prawny (jak np. Adwokat i radca prawny, kancelaria z Zabrza) trudnią się świadczeniem pomocy prawnej, w szczególności udzielają porad prawnych, sporządzają pisma procesowe, reprezentują swoich klientów przed sądami powszechnymi, jak i organami administracji państwowej (w charakterze obrońcy bądź pełnomocnika). Trzeba jednak podkreślić, iż charakter zawodu radcy prawnego i adwokata regulują odrębne przepisy. Radcy prawni wykonują swój zawód w oparciu o przepisy ustawy z dn. 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych. Ponadto, każdego radcę prawnego obowiązuje Kodeks Etyki Radcy Prawnego. Zawód adwokata natomiast, wykonywany jest na podstawie ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze oraz Kodeks Etyki Adwokackiej.
Do kogo najlepiej zwrócić się po poradę prawną?
Jak łatwo zauważyć, radca prawny i adwokat są zawodami pokrewnymi. Tym co różni te dwa zawody prawnicze jest możliwość świadczenia pomocy prawnej w stosunku pracy, która to możliwość należy do radców. Ponadto należy podkreślić, iż od 1 lipca 2015 roku radcy prawni, tak samo jak adwokaci są uprawnieni do realizowania funkcji obrońcy w postępowaniu karnym oraz karnoskarbowym. Mając więc na uwadze powyższe, specyfika obu zawodów jest tak podobna, że obecnie trudno rozdzielić w jakiej kategorii spraw lepiej odnalazłby się adwokat, a w jakiej radca prawny. Zarówno adwokat, jak i radca prawny będzie specjalizował się zarówno w sprawach gospodarczych, handlowych, jak i karnych i rodzinnych. Wskazać należy, iż Polska jest jednym z krajów, gdzie rozdziela się zawód radcy prawnego i adwokata.
Priorytetem jest więc znalezienie takiej kancelarii, gdzie grupa kompetentnych prawników (adwokatów i radców prawnych) wyspecjalizowanych w określonej dziedzinie, zajmie się szczegółowo problemem, z którym przychodzimy.
Kim jest notariusz?
Notariusz to inaczej prawnik będący funkcjonariuszem zaufania publicznego. Inaczej nazywany jest urzędnikiem państwowym. Podczas wykonywania swoich zadań służbowych, posługuje się on pieczęcią przedstawiającą wizerunek orła białego. Akty notarialne mają charakter dokumentu urzędowego. Notariusz uprawniony i zobowiązany jest do dokonania czynności, którym strony pragną nadać rangę formy notarialnej - czynność notarialna. Notariusz powoływany jest przez Ministra Sprawiedliwości, po otrzymaniu pozytywnej opinii z izby notarialnej oraz spełnieniu wielu wymogów zawartych w ustawie. Notariusz powinien spełniać takie warunki jak:
- posiadać pełną zdolność do czynności prawnych,
- być obywatelem polskim,
- ukończyć 26 lat,
- ukończyć wyższe studia prawnicze w Polsce bądź za granicą (uznawane w Polsce),
- mieć nieposzlakowaną opinię, nie budzący wątpliwości charakter, który zapewni rzetelne prowadzenie kancelarii oraz gwarancję prawidłowego wykonywania obowiązków. Kandydat notarialny musi więc odznaczać się czystym sumieniem, nieskazitelnym charakterem, uczciwością i dobrą opinią.
Kim jest mecenas, a kim prawnik?
Termin mecenas we współczesnej polszczyźnie to zwrot grzecznościowy wobec osoby, która posiada wykształcenie prawnicze i umocowanie do występowania przed sądem w imieniu innej osoby. Stosuje się go zatem wobec adwokata, radcy prawnego, aplikanta radcowskiego oraz aplikanta adwokackiego. Wskazać należy, iż termin "mecenas" utarł się jako zwyczajowa forma zwrotu o charakterze grzecznościowym. Prawnikowi niebędącemu adwokatem czy radcą prawnym, który pragnie aby tytułowano go "mecenasem", można zarzucić, iż w ten sposób łamie pewien społeczny konwenans.
Odnosząc się więc do powyższego, podkreślić należy, że każdy "mecenas" jest prawnikiem, natomiast nie każdy prawnik określany jest "mecenasem". Prawnik bowiem to osoba posiadająca jedynie wyższe wykształcenie prawnicze (taka która ukończyła wyższe studia prawnicze i uzyskała tytuł magistra prawa). Osoba taka posiada najwęższe uprawnienia. Prawnik (bez odbycia aplikacji, zaraz po studiach) nie należy do żadnej korporacji prawniczej - tak jak dzieje się to w przypadku adwokatów, radców prawnych czy notariuszy i komorników. Prawnik zaraz po studiach wyższych nie podlega żadnej kontroli, nie obowiązuje go etyka zawodowa, nie podlega też odpowiedzialności dyscyplinarnej.