Na każdym, kto chce się stać przedsiębiorcą ciąży obowiązek rejestrowy swojej firmy. Przyszły przedsiębiorca sam decyduje, w jakiej formie opłaca mu się prowadzić swój biznes. Działalność gospodarcza może być bowiem wykonywana w Polsce w różnych formach prawnych. To właśnie od tego, jaką formę wybierzemy, będzie zależało który rejestr będzie właściwy do jej wpisu. I tak, w zależności od wyboru formy prowadzonej działalności, będzie ona podlegała wpisowi do rejestru tzw. CEIDG lub KRS.
Formy prawne działalności gospodarczej.
Forma prawna działalności to inaczej rodzaj prowadzonej działalności. Przedsiębiorca ma do wyboru prowadzenie działalności gospodarczej w formie:
- jednoosobowej działalności gospodarczej;
- spółki handlowej;
- spółki cywilnej.
CEIDG - Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej.
CEIDG stanowi rejestr działalności gospodarczej przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Przedsiębiorcami są tutaj osoby fizyczne. W CEIDG znajdują się zatem wpisy osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, tj. jednoosobowych działalności gospodarczych lub wspólników (osób fizycznych) prowadzących działalność w ramach spółki cywilnej (podkreślenia wymaga, że nie jest to rejestr spółek cywilnych).
CEIDG – co jest ujawnione w rejestrze działalności gospodarczej?
Rejestr ten jest dostępny w internecie. Niektóre dane i informacje dotyczące przedsiębiorcy i prowadzonej przez niego działalności gospodarczej w nim zawarte są zatem jawne, za wyjątkiem m.in. numeru PESEL, daty urodzenia oraz danych kontaktowych.
Dane i informacje udostępniane są na stronie internetowej CEIDG, zatem każdy w dowolnej chwili może się z nimi zapoznać.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 i 2 ustawy o CEIDG i Punktu Informacji dla Przedsiębiorcy1, wpisowi do rejestru działalności gospodarczej CEIDG podlegają dwa rodzaje danych:
- dane ewidencyjne – to m.in.
- imię i nazwisko przedsiębiorcy;
- numer PESEL, o ile taki posiada;
- data urodzenia, jeśli nie posiada numeru PESEL;
- dodatkowe określenia, które przedsiębiorca włącza do firmy, o ile przedsiębiorca takich używa;
- REGON oraz NIP przedsiębiorcy, jeśli takie posiada oraz informacje o jego unieważnieniu lub uchyleniu;
- informacja o obywatelstwie przedsiębiorcy;
- adres do doręczeń oraz adres stałego miejsca wykonywania działalności gospodarczej;
- przedmiot wykonywanej działalności gospodarczej wg PKD na poziomie podklasy;
- dane informacyjne – to m.in.:
- data rozpoczęcia i zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej;
- data zawieszenia i wznowienia wykonywania działalności gospodarczej;
- informacja o wykreśleniu przedsiębiorcy z CEIDG;
- NIP oraz REGON spółki cywilnej, o ile przedsiębiorca zawarł umowę takiej spółki;
- informacja o istnieniu lub ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej.
Wpis do CEIDG.
Wpis do CEIDG następuje na wniosek, a wyjątkowych przypadkach z urzędu. Pamiętać należy, że wpisem jest również każda zmiana oraz wykreślenie przedsiębiorcy z rejestru działalności gospodarczej. Wniosek może zostać złożony zarówno w formie papierowej w wybranym urzędzie gminy, jak i na formularzu elektronicznym za pośrednictwem strony internetowej CEIDG (system następnie przesyła przedsiębiorcy potwierdzenie złożenia wniosku, na wskazany adres mailowy).
KRS – Krajowy Rejestr Sądowy.
KRS to rejestr przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w formie spółki prawa handlowego, tj.:
- osobowej – spółka komandytowa, partnerska, jawna, komandytowo – akcyjna;
- kapitałowej – spółka z ograniczoną odpowiedzialnością lub akcyjna.
W rejestrze KRS nie znajdują się osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą ani spółki cywilne. Oznacza to, że obowiązkowemu wpisowi do rejestru przedsiębiorców KRS podlegają przedsiębiorcy będący osobami prawnymi lub jednostkami organizacyjnymi niemającymi osobowości prawnej, którym ustawa przyznaje zdolność prawną (tzw. ułomne osoby prawne).
Kto może przeglądać rejestr działalności gospodarczej KRS?
Rejestr KRS jest jawny, co oznacza, że każdy ma do niego dostęp, chociażby nie miał żadnego interesu prawnego. Można się z nim zapoznać drogą elektroniczną lub uzyskać poświadczone odpisy, wyciągi, zaświadczenia i informacje z rejestru. Każdy, bez ograniczeń może również przeglądać papierowe akta rejestrowe w sądzie prowadzącym rejestr danego podmiotu gospodarczego.
W wyszukiwarce elektronicznej KRS można uzyskać takie dane o działalności gospodarczej przedsiębiorcy jak, m.in:
- nazwę lub firmę, pod którą działa oraz formę prawną;
- siedzibę i adres, oddziały;
- sposób powstania podmiotu, gdy powstał on w wyniku przekształcenia lub podziału innego podmiotu albo połączenia innych podmiotów;
- organy reprezentujące spółkę i ich skład;
- sposób reprezentacji;
- dane wspólników;
- kapitał spółki;
- przedmiot działalności;
- informacje o ew. postępowaniu upadłościowym, likwidacji, wierzytelnościach, zmianach w KRS, ew. zawieszeniu;
- datach złożenia sprawozdań finansowych.
Wpis do KRS.
Rejestr działalności gospodarczej KRS prowadzony jest centralnie dla całego kraju w systemie teleinformatycznym. Zgodnie z art. 2 ustawy o KRS2 organami rejestrowymi są sądy rejonowe (sądy gospodarcze), które obejmują zakresem swojego działania obszar województwa lub jego część.
Właściwość miejscową sądu określa się według siedziby przedsiębiorcy. Dla każdego podmiotu wpisanego do KRS sądy prowadzą w formie papierowej odrębne akta rejestrowe.
Wpis do rejestru przedsiębiorców dokonywany jest na wniosek podmiotu podczas rejestracji firmy
Obecnie wniosek o wpis może być złożony zarówno w formie papierowej na odpowiednim formularzu KRS do właściwego sądu rejestrowego, jak również w formie elektronicznej.
Warto jednak zaznaczyć, że od 1 marca 2020 r. wszystkie wnioski do rejestru przedsiębiorców KRS będą musiały mieć postać elektroniczną.
Domniemanie prawdziwości danych w KRS.
Przedsiębiorcy zobowiązani są do złożenia wniosku o wpis działalności do rejestru KRS oraz do aktualizacji wszelkich tych informacji, które powinny w rejestrze być ujawnione.
Zgodnie bowiem z art. 17 ustawy o KRS, domniemywa się, że dane wpisane do KRS są prawdziwe. Oznacza to, że jeśli dane w KRS są niezgodnie ze zgłoszeniem przedsiębiorcy lub bez tego zgłoszenia, wówczas nie może on zasłaniać się wobec osoby trzeciej działającej w dobrej wierze zarzutem, że dane te nie są prawdziwe, jeżeli zaniedbał wystąpić niezwłocznie z wnioskiem o sprostowanie, uzupełnienie lub wykreślenie wpisu.
___
1Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy.
2 Ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym.