Zdecydowana większość społeczeństwa traktuje umowę o pracę na czas nieokreślony jako podstawę życiowej stagnacji. Dla większości ma ona ogromną wartość, przynosi wiele przywilejów pracowniczych, również znacząco wpływa na zdolność kredytową. Dlatego w przeciwieństwie do umów regulowanych przez prawo cywilne (np. umowy zlecenia) to właśnie umowa o pracę stanowi źródło zawodowej i finansowej stabilizacji.
A jak wygląda wypowiedzenie takiej umowy?
Okres wypowiedzenia
Okres wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony (te same zasady odnoszą się również do umowy o pracę na czas określony) uzależniony jest od stażu pracy. W myśl art. 36 Kodeksu pracy (dalej k. p.), jeżeli okres zatrudnienia u danego pracodawcy wynosił:
- mniej niż 6 miesięcy – okres wypowiedzenia wynosi 2 tyg.
- co najmniej 6 miesięcy – okres wypowiedzenia wynosi 1 mies.
- co najmniej 3 lata – okres wypowiedzenia wynosi 3 mies.
Okres wypowiedzenia może także zostać wydłużony lub skrócony
Wydłużenie może nastąpić jeżeli pracownik zatrudniony jest na stanowisku związanym z odpowiedzialnością materialną za powierzone mienie. Strony mogą wówczas ustalić, aby w przypadku, gdy okres zatrudnienia wynosi:
- mniej niż 6 miesięcy – okres wypowiedzenia wynosił 1 mies.
- co najmniej 6 miesięcy –. okres wypowiedzenia wynosił 3 mies.
Skrócenie okresu wypowiedzenia może mieć miejsce w przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z innych przyczyn, które nie mają związku z pracownikiem. W tym przypadku okres trzymiesięcznego wypowiedzenia pracodawca ma prawo skrócić do 1 mies.
Pamiętać należy, że ustalając okres wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony należy uwzględnić wszystkie okresy zatrudnienia u tego samego pracodawcy (vide: Uchwała SN 7 sędziów z dnia 15 stycznia 2003 r. III PZP 20/02). Oznacza to, że do tego okresu wlicza się czas trwania wszystkich dotychczasowych umów u danego pracodawcy, a nie tylko długość trwania umowy, która jest wypowiadana. Z upływem okresu wypowiedzenia umowa o pracę podlega rozwiązaniu.
Przyczyna wypowiedzenia umowy
Obowiązek podania przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie umowy dotyczy tylko umów zawartych na czas nieokreślony. Ciąży on wyłącznie na pracodawcy. Należy podać ją pracownikowi najpóźniej w dniu wypowiedzenia umowy. Przyczyna wskazana w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy powinna być:
- prawdziwa – rzeczywiście istniejąca, niebudząca wątpliwości;
- konkretna – jednoznaczna, ze wskazaniem jakie obowiązki i kiedy zostały naruszone;
- zrozumiała dla pracownika – pracownik musi znać i rozumieć powody zakończenia współpracy (vide: Wyrok SN z dnia 17 maja 2016 r., I PK 155/15).
Wskazanie przyczyny pozornej - nierzeczywistej, nieprawdziwej - jest równoznaczne z brakiem wskazania przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie (Wyrok SN z dnia 13 października 1999 r.,I PKN 304/99), co czyni je wadliwym. Ponadto powody muszą być aktualne, nie mogą dotyczyć zachowania pracownika lub zdarzenia, które miały miejsce stosunkowo dawno. „Niepodanie przyczyny lub niewłaściwe jej podanie stanowi naruszenie prawa i uprawnia pracownika do dochodzenia odszkodowania” (vide: Wyrok SA z dnia 9 stycznia 2004 r. III APa 139/03).
Obowiązek podawania przyczyny, co do zasady nie dotyczy pracowników. Jednakże istnieją przypadki, kiedy prawo nakazuje pracownikom uzasadnić wypowiedzenie. Np. jeśli pracownik rozwiązuje umowę bez zachowania okresu wypowiedzenia lub gdy przyczyną jest mobbing.
Czy w okresie wypowiedzenia trzeba pracować?
W okresie wypowiedzenia pracownik, co do zasady do końca tego okresu ma obowiązek pracować, chyba, że pracodawca zwolni go z obowiązku świadczenia pracy, na co pracownik może nie wyrazić zgody. Należy pamiętać, że w okresie wypowiedzenia pracownik może wykorzystać zaległy urlop wypoczynkowy. Zgodnie z art. 1671 pracownik jest obowiązany wykorzystać przysługujący mu urlop, jeżeli w tym okresie pracodawca udzieli mu urlopu. Natomiast nie można jednocześnie w tym samym okresie, w którym zwolniono pracownika z obowiązku świadczenia pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, udzielić mu urlopu wypoczynkowego.
Artykuł powstał we współpracy z Kancelarią Adwokacką Krzysztof Śpiewak z Poznania (https://smadwokaci.pl/), która specjalizuje się w zakresie prawa cywilnego.
WZÓR DLA PRACODAWCY:
WZÓR DLA PRACOWNIKA:
Pobierz wzór:
PRACODAWCA:
Wzór wypowiedzenia umowy o pracę - PDF
Wzór wypowiedzenia umowy o pracę - DOC
PRACOWNIK:
Wzór wypowiedzenia umowy o pracę - PDF
Wzór wypowiedzenia umowy o pracę - DOC
Czytaj dalej - powiązane tematy:
- Listowne wypowiedzenie umowy o pracę
- Umowa o pracę na czas określony - kiedy przekształci się w umowę bezterminową - Wzór!
- Umowa o pracę i inne umowy cywilnoprawne
- Świadectwo pracy - co musi zawierać i jaki jest termin wystawienia?
Artykuł partnerski